Böbrek Nakli

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ ANABİLİM DALI'nda 1987 yılından beri kadavra ve canlı vericili böbrek nakli yapılmaktadır.

Konu ile ilgili bazı bilgileri aşağıda bulabileceksiniz.

ORGAN NAKLİ- TRANSPLANTASYON

Vücutta bulunan organların kaybolan fonksiyonlarını tıbbi yöntemlerle yerine koymak mümkün olmadığında kullanılan yöntem organ naklidir.Dünyada organ naklinin en önemli sorunu nakledilecek organ sayısının yetersizliğidir. Organ nakli için iki kaynak mevcut olup bir tanesi kadavra diğeri canlı vericili organ naklidir. Canlı vericili organ nakli kalp, akciğer gibi organlar için mümkün olmazken; böbrek ve karaciğer hastaları için sıklıkla kullanılan bir yöntemdir.

İdealde kadavra organ naklinin daha yaygın olması beklenmekte ise de organ bağışındaki sorunlar nedeniyle canlı vericilere müracat etmek gerekmektedir. Kadavra kaynağını bir ünitede oluşturacak en önemli görev adamı ORGAN NAKLİ KOORDİNATÖR’üdür. Organ nakli cerrahisi ile uğraşı veren kişilerin organ bağışı için donor ve yakınları ile ilişkiye girmesi usul olarak uygun görülmemektedir.

KOORDİNATÖR halkın eğitiminden başlayıp, potansiyel organ donörlerini belirleme, beyin ölümü tutanaklarını hazırlama, donör ailesi ile temas kurma, transplant merkezleri ile koordinasyon, organ taşınmasını organize etme, bekleme listelerini hazırlama ve güncelleme ve kampanya düzenlemeye kadar çok yaygın bir görev tanımına sahiptir.

ORGAN  BAĞIŞI kişinin hayatta iken aldığı bir kararla  tıbben yaşamı sonlandıktan sonra  doku ve organlarının başka hastaların tedavsisi için kullanılmasına izin vermesi olarak tanımlanabilir.

ORGAN VE DOKU ALINMASI SAKLANMASI, AŞILANMASI VE NAKLİ  kanununa göre (madde 6) onsekiz yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan  her kişinin özgür ve tanıları huzurunda imzaladığı bir belge ile muvafakat verebilir.

BEYİN ÖLÜMÜ

 

1970 yılında Amerika Birleşik Devletleri -Kansas eyaletinde yapılan  yasal düzenleme ile dolaşım ve solunum  fonksiyonlarının geri dönüşümsüz olarak durması  veya beynin tüm fonksiyonlarının (beyin sapınıda içerecek şekilde ) geri dönüşümsüz olarak durmuş olduğu kişi ölü olarak tanımlanmıştır.

Sağlık Bakanlığı Organ Nakli Merkezleri Yönetmeliğine göre beyin ölümü
1) Beyin ölümüne karar vermek için komanın aşağıdaki nedenlere bağlı olmaması

• Primer hipotermi
• Hipovolemik yada hipotansif şok
• Geriye dönüşümü sağlayabilecek intoksikasyonlar (barbiturat  ve diğer sedatifler, depresan ve  narkotikler) ile metabolik ve endokrin bozukluklar

2) Bilincin tam kaybı
3)Spontan hareketlerin  bulunmaması ve ağrılı uyaranlara yanıt alınmaması
4) Spontan solunumun bulunmaması
5) Beyin sapı reflekslerinin tamamen kaybolması

• Pupiller dilate ve/veyafiks, ışık reaksiyonu alınmaması
• Kornea refleksi yokluğu
• Vestibulo-okuler refleks yokluğu
• Palatal ve trakeal refleks yokluğu
• Okulosefalik refleks yokluğu

6) Apne testi

Organ donörü olarak kabul edilmeyen durumlar

1) Aktif enfeksiyonlar

• Sistemik sepsis
• Tüberküloz
• Viral ansefalit
• Hepatit B (+) liği
• HIV
• Bakteriyel menenjit

2) Primer beyin tümörü dışındaki maligniteler
3) 70 yaşdan büyük olanlar
4) İntravenöz ilaç bağımlıları

BÖBREK NAKLİ

Yaşamı diyalize bağlı tüm hastalar için böbrek nakli gereklidir.  

Organ naklinin yapılamayacağı haller:

1)      Tedavisi imkansız kanser hastalığı
2)      Metabolik  hastalıklar (oksalosis)
3)      HIV veya Hepatit ( Sirozu olan HBV (+) ve HCV (+)  hastalar)
4)      Tüberküloz
5)      Damarlarda yaygın hastalık
6)      İlaç bağımlıları
7)      Düşük yaşam beklentisi
8)      Yeni geçirilmiş enfarktüs
9)      Birden fazla organda yetmezlik olması
10)   Reddi engelleyici ilaç alma sorunu olanlar

Nakil öncesi hasta değerlendirme

• Genel fiziksel inceleme
• Kalp ve damar hastalıkları (EKG,EKO)- Hipertansiyon kontrolüPsikososyal inceleme
• İmmunolojik değerlendirme (Kan grubu-HLA doku grubu-Anti-HLA Antikorları, lenfosit cross-match)
• Hematolojik inceleme ( Kan sayılı,pıhtılaşma testleri)
• Metabolik inceleme (Kan şekeri, Lipid düzeyi,)
• Enfeksiyonlar (HBV,HCV,EBV, Anti HIV,Herpes)
• Gastroenterolojik inceleme
• Nefro-Ürolojik inceleme: Voiding sistourogram, USG

Canlı vericiden böbrek nakli

• Kadavra azlığı
• Verici ameliyatının düşük risklerle tamamlanması
• Diyaliz başlamadan böbrek nakli olma şansı
• Kadavra kaynaklı nakile kıyasla daha iyi

Canlı vericili nakil sayısını arttırmaktadır.

Kimler canlı böbrek vericisi olamaz

• 18-70 yaş aralığı dışındaki bireyler
• Diyabet ve Hipertansiyonu olanlar
• İdrarında protein kaybedenler
• Böbrek taşı hastaları
• Kreatinin klirensi düşük olanlar (<80ml/dak)
• Hematüri
• Ürolojik anormallikler
• Kronik hastalığı olanlar, aşırı şişmanlar
• Psikiyatrik hastalar

Canlı verici için standart değerlendirmelerin en sonunda yapılan Anjiyografi (IVP her zaman gerekli değildir) alınacak böbreği seçmek için önemlidir.